Geldezels: wees op uw hoede voor aanlokkelijke voorstellen om makkelijk geld te verdienen

Stel dat iemand u benadert met het voorstel om tegen betaling geld over te maken naar uw rekening? Als u op dat voorstel ingaat, wordt u een geldezel en loopt u een groot risico. Hoe kunt u uzelf beschermen en wat moet u doen als u in de val gelopen bent?

Geldezels spelen een cruciale rol in de witwaspraktijken van cybercriminelen. Om u te strikken beloven ronselaars u makkelijk geld en verzwijgen ze de illegale herkomst van het geld. Uiteraard reppen ze met geen woord over de enorme risico's die eraan verbonden zijn.

Wat is een geldezel?

Praktisch gezien is een geldezel een persoon die al dan niet bewust zijn rekening, bankkaart en/of geheime code ter beschikking stelt van criminelen die geld willen witwassen. Dit geld is meestal afkomstig van verschillende online oplichtingspraktijken zoals phishing, quishing, fraude met een nepbankmedewerker. Maar het geld kan ook afkomstig zijn van zwendelpraktijken gericht op bedrijven, denk bijvoorbeeld aan CEO-fraude.

Hun belangrijkste functie is ervoor te zorgen dat gestolen geld of geld verkregen via fraude van de ene rekening naar de andere kan worden doorgesluisd in verschillende landen, om zo de sporen uit te wissen. Geldezels worden aldus vaak de enige personen die kunnen worden geïdentificeerd door de gerechtelijke instanties. Ze nemen dus de juridische verantwoordelijkheid voor criminele handelingen op zich.

Hoe herkent u geldezelronselaars?

Geldezelronselaars kunnen op verschillende manieren proberen contact met u op te nemen:

• via de sociale netwerken (Facebook, Instagram, Snapchat, …), berichtendiensten (WhatsApp, Telegram, ...) en mailboxen;
• via een frauduleuze jobaanbieding, bijvoorbeeld voor de functie van fondsentransferagent;
• via online pop-ups;
• door in persoon te ronselen, op openbare plaatsen zoals treinstations, scholen of discotheken.

Hoewel de gebruikte methoden sterk kunnen verschillen, is de boodschap altijd dezelfde. Om u te lokken leggen ronselaars uit wat u moet doen en vertellen ze hoeveel andere mensen op die manier al konden geld verdienen. Alles wordt voorgesteld als volkomen veilig.

Jongeren als doelwit

Criminele organisaties richten zich vooral op bepaalde profielen mensen die kampen met financiële problemen, maar bovenal ook jongeren. Deze groep is zich minder bewust van het probleem en zal sneller geneigd zijn een onbekende die voorstelt om tegen betaling hun rekening te gebruiken hun vertrouwen te schenken. Dat blijkt uit de jaarlijkse studie van het bureau Indiville in opdracht van Febelfin.

Slechts 25% van de 16- tot 30-jarigen die in 2024 werden ondervraagd, wist wat een geldezel was, tegenover 42% van de 31- tot 79-jarigen. Nog verontrustender is dat 60% van de jongeren die door een ronselaar benaderd werden, op het aanbod inging.

Makkelijk geld: een dure grap

De gevolgen kunnen nochtans aanzienlijk zijn. Enerzijds draagt de geldezel (onbewust) bij tot de fraude, aangezien iedereen verantwoordelijk is voor de transacties op zijn of haar bankrekening. Aldus stelt hij zich bloot aan strafrechtelijke sancties die zeer zwaar kunnen zijn. Eind 2024 eiste het parket van de correctionele rechtbank van Neufchâteau zes maanden gevangenisstraf, een boete van 8.000 euro en terugbetaling aan alle slachtoffers van drie jongeren die hun rekeningen ter beschikking hadden gesteld van oplichters.

Hoe kunt u uzelf beschermen?

Om te voorkomen dat u een schakel in een witwasketen wordt, heeft Europol een lijst met basismaatregelen opgesteld.

1. Geef nooit uw bankgegevens, bankkaart of geheime code.
2. Deel nooit uw toegangsgegevens voor internetbankieren of uw bankkaartgegevens.
3. Reageer niet op ongevraagde berichten waarin makkelijk geld wordt beloofd.
4. Wees op uw hoede bij vacatures waarbij alle interacties en transacties online gebeuren.
5. Doe opzoekingswerk over bedrijven of personen die u een job aanbieden.

Als uw kinderen toegang hebben tot een bankrekening, kunnen we u niet genoeg op het hart drukken ze voor deze problematiek te sensibiliseren.

Wat te doen als u in de val getrapt bent?

Als u ingegaan bent op het voorstel van een ronselaar en uw rekening is gebruikt, moet u zo snel mogelijk handelen. Breng eerst uw bank op de hoogte om uw rekeningen te blokkeren en frauduleuze transacties te voorkomen. U kunt Beobank Service bereiken op het nummer +32 (0) 2 622 20 00, van maandag tot vrijdag van 8u tot 20u en zaterdag van 9u tot 12u30. Buiten deze uren kunt u Card Stop bellen op +32 (0)78 170 170 of ons online formulier invullen om uw toegang tot bankieren op afstand te blokkeren.

Dien vervolgens een klacht in bij uw lokale politiekantoor, wat uw goede trouw kan aantonen. Als er contact met u werd gezocht via een sociaal netwerk of een berichtendienst, kunt u dat account ook melden aan het platform.