Het potentieel van de groeilanden en obligatierisico’s in Europa

Het potentieel van de groeiende middenklasse in de groeilanden is enorm, maar in China groeien de leningen sneller dan het BNP. In Europa houden staatsobligaties en de Brexit een risico in. Ivan Van de Cloot, Chief Economist van de denktank Itinera, geeft ons zijn analyse.

Het aanlokkelijke potentieel van de groeilanden

De zogenaamde olifantgrafiek van de inkomensgroei in de wereld tussen 1988 en 2008 illustreert wie van de globalisering heeft geprofiteerd: een brede groep mensen in de groeilanden, vooral in China, die zich tot de middenklasse hebben opgewerkt en een kleine, rijke wereldwijde elite. De allerarmsten en de laagopgeleide middenklasse in de ontwikkelde wereld zagen hun inkomen nauwelijks groeien of zelfs dalen. Er ontstaat dus een grote middenklasse in de opkomende economieën met koopkracht, vooral in China, die tegen 2030 zelfs zal verdrievoudigen en die een gigantisch economisch potentieel vertegenwoordigt.

Maar we mogen niet alle opkomende economieën over dezelfde kam scheren. In China bijvoorbeeld zijn er grote schulden die instabiliteit kunnen veroorzaken. Het beeld van een ontwikkelde, met schulden beladen economie in het Westen tegenover opkomende economieën met weinig schulden klopt dus niet meer. Ook onder de groeilanden onderling zijn de risicoverschillen op instabiliteit groot. China, maar ook Thailand en Turkije hebben bv een onevenwichtig snelle kredietgroei tegenover de BNP-groei.

Het kan ook snel keren, zo vloeide er vorig jaar heel wat buitenlands risicokapitaal uit Turkije na de coup-poging.

Niet alleen economisch, maar ook geopolitiek divergeren de VS en Europa dus steeds meer.

-Ivan Van de Cloot, Chief economist Itinera

In Europa heten de risico’s Brexit, langetermijnschulden en hogere defensiebudgetten

In Europa blijft ECB-voorzitter Draghi zijn monetaire expansiebeleid handhaven en weigert de basisrente op te trekken. Een hogere basisrente voor de korte termijn, waarover de ECB beslist, komt er dus niet voor 2018. De verwachtingen over geldinjecties door de ECB in de Europese economie hebben een positieve invloed op de beurswaarderingen.

De hogere rente in de VS houdt een gevaar in voor Europa, waar de economische cyclus niet synchroon loopt met die van de VS. Voor grote kwetsbare spelers met veel schulden op lange termijn, zoals de Belgische staat, komt de renteverhoging daardoor te vroeg. Ook voor de beleggers die overbelegd zijn in staatsobligaties houdt dat een risico in. De lage rente heeft heel wat overheidsobligaties zeer hoge waarderingen bezorgd, maar de ommekeer kan bruusk zijn en dan dreigen ernstige verliezen.

2017 was het jaar van de politieke risico’s in Europa. Beleggers vreesden dat de kiezers in Oostenrijk, Nederland of Frankrijk de populistische keuzes in de VS of het VK zouden gaan imiteren, maar dat was niet het geval en het ziet ernaar uit dat kanselier Merkel in Duitsland in september haar vierde ambtstermijn zal beginnen.

De Brexit zal ongetwijfeld een impact hebben op de EU-landen. Voor België slaat die impact op een export die 2,9% van het BNP vertegenwoordigt. Maar het belangrijkste is dat de Duitse locomotief blijft doorstomen en dat de Belgische economie daaraan haar wagentje heeft gekoppeld.

Geopolitiek vertaalt de nieuwe Amerikaanse onafhankelijkheid van energie-import zich in Trumps onwil om de VS nog langer de politieman van de wereld te laten spelen. Amerikaanse vliegdekschepen hoeven niet langer de oliebronnen in het Midden-Oosten te bewaken. Europa zal daar zelf moeten voor instaan en zijn defensiebudgetten optrekken. Niet alleen economisch, maar ook geopolitiek divergeren de VS en Europa dus steeds meer.