Generation skipping
Zowel kleinkinderen als kinderen varen er wel bij
Kleinkinderen kunnen de erfenis van de grootouders vaak beter gebruiken dan de kinderen die als vijftigers of zestigers een behoorlijk inkomen hebben opgebouwd. Generation skipping biedt een oplossing en laat ook toe successierechten te besparen.
De levensverwachting in België blijft alsmaar stijgen. Dit heeft zo zijn gevolgen voor de successieplanning. Vaak hebben de kinderen die erven zelf al een respectabele leeftijd bereikt en komen niets te kort. Die situatie kan ertoe leiden dat men ervoor kiest om een deel van het vermogen rechtstreeks over te dragen aan de kleinkinderen en de generatie van de kinderen “over te slaan”. “Generation skipping”, zoals deze techniek van successieplanning wordt genoemd, dekt verschillende ladingen, legt Anouck Biesmans, specialist successieplanning bij EY uit. Zo kunnen de grootouders via een testament of schenking een deel van hun nalatenschap aan de kleinkinderen overmaken. Maar sinds 2013 is het ook mogelijk dat een ouder na het overlijden van de eigenouders zijn deel van hun nalatenschap verwerpt, waardoor dat deel rechtstreeks toekomt aan de eigen kinderen (de kleinkinderen).
Het ligt voor de hand dat “Generation skipping” ook fiscaal interessant kan zijn. Wanneer een nalatenschap van grootouders rechtstreeks naar de kleinkinderen gaat omdat de ouder ze heeft verworpen, wordt maar eenmaal successierechten betaald. Verwerpt de ouder de nalatenschap niet en wordt er verder niets geregeld, dan betaalt hij/zij als kind zelf successierechten en betalen de kleinkinderen op hun beurt later nog eens successierechten op datzelfde vermogen. Wanneer de kleinkinderen rechtstreeks erven van de grootouders na verwerping door hun ouder, betalen ze echter wel evenveel successierechten als die ouder zou betalen die aan de erfenis heeft verzaakt. Een bijkomend belastingvoordeel door het vermogen over een groter aantal erfgenamen te spreiden wordt door de wet dus uitgesloten.
Dit belastingvoordeel is er wel indien de grootouders zelf aan “Generation skipping” gaan doen en per testament een deel van de nalatenschap naar eigen welbevinden aan een of meerdere kleinkinderen overdragen en zo profiteren van de progressieve tariefschalen in de erfbelasting, aldus Anouck Biesmans. In Vlaanderen bedragen de tarieven in rechte lijn (kinderen, kleinkinderen) per erfgenaam 3% op bedragen tot 50.000 euro, 9% op bedragen tussen 50.000 en 250.000 euro en 27% op bedragen boven 250.000 euro. Ze geeft een voorbeeld om dit te illustreren: “Stel dat een Vlaamse alleenstaande grootvader een roerend vermogen heeft van 800.000 euro. Hij heeft twee kinderen, die op hun beurt elk twee kinderen hebben. Zonder regeling erven beide kinderen elk 400.000 euro en betalen ze daarop elk 60.000 euro successierechten (120.000 euro in totaal). Indien grootvader echter in een testament bepaalt dat bij zijn overlijden elk kleinkind 50.000 euro krijgt, dan betalen de vier kleinkinderen hierop elk 1.500 euro (3%) successierechten. De twee kinderen krijgen dan elk nog 300.000 euro en betalen hierop slechts 33.000 euro successierechten (72.000 euro in totaal). Alles samen levert het testament dus al een aanzienlijke besparing van 48.000 (120.000 – 72.000) euro op.”Deze voordelige planningstechniek geldt ook voor de andere Gewesten, maar daar zijn de tarieven anders. In Brussel en Wallonië bedragen deze tarieven in rechte lijn (kinderen, kleinkinderen) per erfgenaam 3% tot 30% (http://www.belgium.be/nl/belastingen/nalatenschap/berekening/).
Als alternatief kunnen grootouders bij leven een deel van hun vermogen schenken aan hun kleinkinderen, aldus Anouck Biesmans. Op roerende schenkingen (van bijvoorbeeld geld) wordt in Vlaanderen en Brussel een vlakke schenkbelasting van 3% (in Wallonië 3,3%) betaald, indien de schenking wordt geregistreerd. Wordt ze niet geregistreerd, dan riskeert men nog successierechten te moeten betalen als de schenker binnen de eerstvolgende drie jaar overlijdt. Bij schenkingen van aandelen van een familiebedrijf werd deze termijn in Vlaanderen verlengd tot zeven jaar. Het is evident dat de besparing hier groter is als de schenking boven 50.000 euro uitkomt. Bij minderjarige kleinkinderen volstaat het dat een ouder of grootouder de schenking aanvaardt in de plaats van het kind.
Indien de grootouders ten gunste van hun kleinkinderen een testament willen opmaken of een schenking willen doen, is er wel een belangrijke beperkende voorwaarde, waarschuwt Anouck Biesmans. Ze kunnen slechts over een welbepaald deel van hun vermogen vrij beschikken voor deze schenking, want ze kunnen niet raken aan de ‘reserve’ of het voorbehouden erfdeel van hun eigen kind(eren). Bij één kind bedraagt dat vrije deel de helft van de nalatenschap, bij twee kinderen bedraagt het een derde en vanaf drie kinderen bedraagt het een vierde. Tast het testament of de schenking de reserve van de kinderen aan, dan kunnen ze hun rechtmatige deel opeisen na het overlijden van hun ouders. Er gaan echter steeds meer stemmen op om het voorbehouden erfdeel van het kind te verminderen, en ook in internationale context staat de reserve onder druk.
Vragen over successieplanning? Contacteer uw Beobank adviseur. Hij brengt u op uw verzoek in contact met EY voor een advies op maat.
Deze publicatie bevat algemene informatie en vormt geen persoonlijk advies. Deze informatie kan veranderen of onderworpen zijn aan specifieke regels of interpretaties, afhankelijk van de situatie. Beobank is niet verantwoordelijk voor de juistheid, de volledigheid en de bijgewerkte versie van de informatie uit de genoemde bronnen.