"Een bedrijf overnemen of overdragen is niet zomaar iets!

Een onderneming overdragen of overnemen is iets dat moet gebeuren in overeenstemming met de waarden van de overdragende en de overnemende partij, aldus Murielle Machiels. Als voormalig CEO van Uitgeverij Plantyn heeft ze dit traject zelf afgelegd toen ze namens haar toenmalige werkgever een bedrijf overnam. Ze vertelt ons ook over het belang van de "waarom-vraag" bij de overdracht of overname van een onderneming.

Wat is de eerste vraag die je jezelf moet stellen voordat je een bedrijf overdraagt of overneemt?

Murielle Machiels: "Waarom. En om die vraag te beantwoorden, is het belangrijk om stil te staan bij je waarden en bij je missie. Het ‘waarom’ is van kapitaal belang. Want het overdrachtsproces dat daarna volgt – en dat meerdere jaren duurt – is heel zwaar. De overdragende partij moet permanent uit zijn comfortzone komen en maakt de ene crisis na de andere door. En voor de overnemer geldt hetzelfde. Beide partijen krijgen met tal van bezorgdheden te maken. De overdracht of overname van een bedrijf is geen alledaagse aangelegenheid. Het is niet zomaar iets. Je wordt constant met grote moeilijkheden geconfronteerd en als je geen sterk houvast hebt, kom je voortdurend in de verleiding om het op te geven."

Moet de overdragende partij ook aan de periode erna denken?

M. M.: "Inderdaad, hij moet vooruitkijken naar en goed nadenken over de tijd na de overdracht. Wanneer je aan het hoofd van je bedrijf staat, sta je middenin de actie, middenin de stress. Heb je dat bedrijf eenmaal overgedragen, dan riskeer je in een gat te vallen: die leegte moet worden opgevuld. Een overdracht is meer dan alleen 'ik verkoop mijn bedrijf’. Wie zich niet voorbereidt op de periode nadien, kan in een depressie terecht komen. Als mens heb je behoefte aan groei en vooruitgang. Zo worden in de hersenen nieuwe verbindingen aangegaan, waardoor je gezond blijft. We hebben allemaal behoefte aan een mix van uitdagingen en rust, en aan een goed evenwicht tussen die twee. Het probleem is dat er vandaag de dag veel overdragende partijen zijn die tijdens hun actieve leven veel stress ervaren en snakken naar wat rust. Dus wanneer ze aan de tijd na de overdracht denken, denken ze: ‘Ik ga eindelijk eens goed uitrusten’. Maar als je geen stress meer beleeft, beleef je ook geen groei meer. Daarom zijn waarden zo belangrijk – en die kun je ook via een persoonlijke activiteit tot uitdrukking brengen."

Op welke waarden doelt u?

M. M.: "Met waarden bedoel ik datgene dat voor jou van belang is. Dat kan uitmuntendheid zijn, of respect, of je gezin. Je waarden zijn de dingen die jou kenmerken en die maken dat je doet wat je doet. De waarden van een onderneming zijn meestal een weerspiegeling van de waarden van het hoofd van die onderneming. Dat geldt des te sterker voor zko's en kmo's. Een werknemer die zich niet kan vinden in de waarden van de baas, zal niet voor die baas blijven werken. De meeste ondernemingen hebben hun waarden niet op papier gezet – en dat is ook niet erg. Maar op het moment dat je je bedrijf overdraagt, is het wel van belang dat je die waarden duidelijk vertaalt naar een persoonlijke missie."

In welk opzicht zijn die waarden ook van belang voor de overnemende partij?

M. M.: "Ook de overnemer moet zichzelf de waarom-vraag stellen: waarom wil ik dit bedrijf overnemen? Wat zijn mijn motivaties? (Lees ook 3 vragen om bij stil te staan voordat u een bedrijf overneemt.) Ook hier vertaalt zich dit naar waarden. Gaat het om het geld, of wil je aan je omgeving bewijzen dat je een bedrijf kunt beheren? Dat zijn niet per se de beste vertrekpunten voor een geslaagde overname en een rendabel beheer nadien. De waarden zijn vaak onbewust aanwezig en daarom is het belangrijk om de vraag ‘waarom’ te stellen. Want als de waarden van de overnemer tegenovergesteld zijn aan die van de overdrager, dan loopt de zaak gegarandeerd mis ..."