Bitcoin: de munt van de toekomst?

De virtuele munteenheid bitcoin wordt steeds populairder. Niet enkel als betaalmiddel maar ook als mogelijke belegging. Een hype of de munt van de toekomst? Een analyse met vier vragen.

1. Zijn bitcoins geld?

Sinds de wereldwijde economische crisis wordt de bitcoin door sommigen gezien als een revolutionair betaalmiddel. Virtuele munten op zich zijn niet nieuw, maar wat de bitcoin onderscheidt is de mogelijkheid om hem op bepaalde onlineplatformen in te wisselen voor courante munten, zoals de euro en de dollar. Het is eigenlijk een vorm van elektronisch geld die een waarde heeft gekregen omdat mensen overeenkomen bitcoins te kunnen gebruiken als ruilmiddel. Algemeen heeft geld vijf kenmerken: het moet zeldzaam, herkenbaar, deelbaar, draagbaar en houdbaar zijn. De bitcoin beantwoordt aan al die kenmerken:

• Zeldzaam, want er zijn maar 21 miljoen bitcoins beschikbaar
• Herkenbaar, want het netwerk van gebruikers controleert de echtheid
• Oneindig deelbaar, want de waarde groeit of krimpt met de economische productie
• Draagbaar, want de toegang tot de bitcoin is altijd mogelijk
• Hij is onbeperkt houdbaar

Wat zijn dan de verschillen met giraal geld, zoals de euro, dat door de bank wordt bewaard?

• Een transactie duurt maar enkele minuten en kost bijna niets
• De bitcoin is immuun voor inflatie en de aanvoer kan geverifieerd worden
• De bitcoin kan niet worden vervalst

Daar staat tegenover dat de bitcoin verschillende risico’s met zich meebrengt, waarvoor de Belgische financiële waakhond FSMA en de Nationale Bank onlangs nog waarschuwden:

• De bitcoin is niet gereglementeerd en er is geen enkele controle
• De bitcoin heeft geen wettelijke betaalkracht: niemand is verplicht om een betaling met bitcoin te aanvaarden
• In tegenstelling tot spaargeld worden bitcoins niet gedekt door het depositogarantiestelsel of door financiële instrumenten
• Door de sterke koerswijzigingen kunt u veel geld verliezen. Prijswijzigingen van meer dan 20% op een dag komen vaak voor
• Het netwerk van gebruikers of uw elektronische portefeuille kunnen gehackt worden
2. Ben ik beschermd als er iets fout gaat?

Beschermingsmechanismen of overheidsgaranties zoals het depositogarantiestelsel voor banken zijn in het geval van bitcoins onbestaande. Omdat men niet weet wie er achter de bitcoin zit, kan er ook niemand aansprakelijk gesteld worden als er iets fout gaat. Zo kunnen gebruikers geen aanspraak maken op een vergoeding wanneer een platform dat bitcoins voor hen bewaart, in gebreke blijft.

3. Digitale munt in een digitale wereld?

De bitcoin beantwoordt dan wel aan de vijf kenmerken van geld, maar dat is niet genoeg. Geld moet ook algemeen aanvaard worden als betaalmiddel. De bitcoin heeft nog altijd geen wettelijke betaalkracht, waardoor de toekomst van de munt onzeker blijft.

4. Moet ik beleggen in bitcoins?

Wat de munt zo populair maakt als mogelijke belegging zijn de sterke koerswijzigingen.
Zo steeg de waarde van de munt van 100 dollar tot 1.000 dollar in enkele maanden tijd.
De volatiliteit van de munt maakt speculeren dus interessant, maar dit houdt natuurlijk ook risico’s in. Zo kelderde de koers van de munt onlangs door een softwarefout, die manipulatie van transacties mogelijk maakte. Op die manier betaalde een aantal gebruikers twee keer voor dezelfde transactie. Verder is de waarde van de munt afhankelijk van het vertrouwen dat de gebruikers in het systeem hebben. Het gebrek aan transparantie biedt op lange termijn geen garantie op stabiliteit. Zo weet men nog steeds niet welke instantie of persoon er achter de munt zit, en hoe het systeem precies in elkaar zit blijft voor velen een raadsel.

Advies van Beobank
Het speculatieve en dus riskante karakter van de munt baart ons zorgen. De sterke koerswijzingen en het gebrek aan controle houden teveel risico’s in. Beobank raadt u dan ook af om in bitcoins te beleggen of om ze als betaalmiddel te gebruiken.