Gestructureerde obligaties: voordelen en risico's

Gestructureerde obligaties, ook gekend onder hun Engelse benaming Structured Notes, bieden de spaarder de mogelijkheid om potentieel een hoger rendement te behalen. Maar wat zijn de verschillen met een klassieke obligatie?

Een gemeenschappelijke basis

Bij een klassieke obligatie of een obligatie met een nulcoupon weet u op voorhand hoeveel rente u gaat krijgen en wanneer dat gebeurt. Op de eindvervaldag krijgt u bovendien uw kapitaal integraal terugbetaald. Dat maakt het perfect mogelijk om het verwachte rendement van uw belegging te berekenen. Verrassingen zijn er dus niet, tenzij de uitgever van de obligatie in financiële moeilijkheden zou komen en hij er – bijvoorbeeld door een faillissement – op het overeengekomen tijdstip niet in zou slagen om de rente uit te keren en/of het kapitaal terug te betalen.

Volgens het agentschap Standard & Poor’s, dat de kredietwaardigheid van bedrijven onderzoekt, was het aantal ondernemingen dat haar financiële verplichtingen niet (volledig) kon nakomen sinds 2000 nooit hoger dan 0,42% van het totaal. Dit cijfer slaat wel op ondernemingen die door het agentschap als kredietwaardig werden ingeschaald. Bij bedrijven die als speculatief golden omdat hun scores minder goed waren, lag dat anders. Daar liep het aantal wanbetalers in het crisisjaar 2009 zelfs op tot 9,90%. Twee jaar voordien was dat echter maar 0,91%.

Gestructureerde obligaties

Gestructureerde obligaties zijn doorgaans samengesteld uit een obligatie met een nulcoupon en een optie op een onderliggend actief.

De obligatie met nulcoupon is een obligatie die tijdens de looptijd geen rente uitkeert. Alle rentes worden gekapitaliseerd tot de eindvervaldag. Dit deel van uw belegging zorgt ervoor dat u op de vervaldag uw kapitaal deels of volledig kan recupereren, afhankelijk van de opgezette structuur.

Er bestaan gestructureerde obligaties met 100%-bescherming van het kapitaal op de eindvervaldag, terwijl andere slechts een gedeeltelijke bescherming (bijvoorbeeld 90%) geven of zelfs helemaal geen bescherming bieden. Afhankelijk van de beschermingsgraad moet de koper een bepaalde graad van onzekerheid over de terugbetaling aanvaarden.

Het risico op het in gebreke blijven van de uitgever (kredietrisico) is hetzelfde voor een klassieke obligatie als voor een gestructureerde obligatie. Net zoals de klassieke obligaties zijn gestructureerde obligaties niet gedekt door het Beschermingsfonds, dat bij problemen van de bank de terugbetaling tot 100.000 euro garandeert van de tegoeden die spaarders haar toevertrouwden. Het blijft dus belangrijk om de kwaliteit van de uitgever te controleren.

Het saldo van uw belegging wordt in een optie geplaatst, die bijvoorbeeld gekoppeld is aan een beursindex, aan een korf aandelen, aan de prijs van het goud of aan een ander financieel actief. Het is deze optie die u al dan niet toelaat om extra inkomsten te genereren die gekoppeld zijn aan de evolutie van de financiële markten (marktrisico).

Door hun structuur en het mechanisme dat potentieel extra inkomsten kan opleveren zijn gestructureerde obligaties complexer dan klassieke obligaties. Algemeen kan u op basis van de graad van bescherming en van het opbrengstmechanisme berekenen wat in normale omstandigheden uw maximale winst of uw maximaal verlies is.

Een georganiseerde secundaire markt bestaat doorgaans niet voor gestructureerde obligaties. Dat betekent dat ze weinig liquide zijn en hun tussentijdse verkoopwaarde sterk kan schommelen. Een belegger heeft bij voorkeur dan ook de intentie om zijn product tot op de eindvervaldag te houden. Hij doet er dan ook goed aan hier alleen geld in te beleggen dat hij tot dan kan missen.

Vooraleer u in een gestructureerde obligatie belegt, is het dan ook belangrijk dat u de structuur en het mechanisme dat voor potentiële winsten of verliezen zorgt begrijpt en u de kwaliteit van de uitgever kent. Het essentieel informatiedocument kan u heel wat helpen in die zoektocht. Uiteraard kan ook uw adviseur uw bijkomende info geven.