Waarom een recessie niet hoeft gelijk te staan met een beurscrash

De kans op een recessie verontrust steeds meer investeerders. Het is deze vrees die de voorbije weken voor heel wat volatiliteit op de Europese aandelenbeurzen zorgde. Is het vooruitzicht op een recessie de voorbode van een catastrofe?

Normale economische cyclus

We spreken van een recessie wanneer de economische groei minstens twee opeenvolgende kwartalen negatief is. Het maakt deel uit van een traditionele economische cyclus, die uit 4 opeenvolgende fases bestaat: expansie, groeivertraging, recessie (of depressie) en herstel. Als groeivertraging een teken is dat de cyclus op zijn einde loopt, zou de volgende stap dus logischerwijs een recessie moeten zijn.

De meeste economieën wereldwijd, ook de Europese, zijn in de laatste fase van hun cyclus. Dat vertaalt zich in een dalend groeiritme, de laatste stap voor de recessie. De vraag is dus niet zozeer of er een recessie aankomt, maar wel waar en wanneer, hoelang ze zal duren en wat de omvang ervan zal zijn, en welke impact de recessie zal hebben voor de belegger.

In de huidige context staat de dreiging van een recessie bovendien niet op zichzelf. Het handelsconflict tussen de Verenigde Staten en China, de speculaties over de risico’s van een chaotische Brexit en de tekenen van  Europese groeivertraging door de terugval van de – vooral Duitse- industriële productiemotor zorgen allemaal voor extra bezorgdheid.

Naar een Amerikaanse recessie?

Analisten en beleggers verwachten dat de recessie eerst zal toeslaan in de Verenigde Staten, en zo ook zijn weerslag zou kunnen hebben op de Europese economieën. Wat kunnen we met die informatie vandaag leren over een mogelijke recessie in de Verenigde Staten? Tot nu toe was de zogenaamde ‘omgekeerde rentecurve’ de beste indicator. Dat bleek in ieder geval bij elk van de laatste zeven opgetekende recessies. Wat deze omgekeerde rentecurve inhoudt? Aan het einde van de cyclus verhogen de centrale banken de kortetermijnrentes om het risico van oververhitting van de markten te vermijden en zo een daling van de obligatierendementen te bevorderen. Zo zakte de rente op het Amerikaanse schatkistpapier op 10 jaar op het einde van het eerste kwartaal van 2019 voor de eerste keer sinds 2007, onder de kortetermijnrente op 3 maand.

Toch is de omgekeerde rentecurve vandaag een minder relevante indicator voor een recessie dan in het verleden. Net als de meeste centrale banken, voerde de Federal Reserve in de nasleep van de financiële crisis in 2008 namelijk een zeer expansief monetair beleid, waardoor de langetermijnrente steeds verder werd verlaagd. Hierdoor werd het verschil tussen de rentes op korte en lange termijn, dat al historisch klein was, nog kleiner.

De centrale banken, met de Federal Reserve op kop, hebben intussen duidelijk beslist om afstand te nemen van dit ‘normalisatie’-beleid, en om opnieuw ondersteuningsmaatregelen te nemen. Zo verlaagde de Fed eind juli voor de eerste keer in 10 jaar tijd haar referentierentevoet met een kwart procentpunt. Ook de Europese Centrale Bank schakelt intussen een versnelling hoger in haar ondersteunende monetaire politiek, met goedkeuring van het Internationaal Monetair Fonds. Deze koersverandering maakt het meteen minder waarschijnlijk dat de Amerikaanse economie nu al aan de vooravond staat van een recessie. En dit komt de Amerikaanse regering goed van pas, nu de presidentsverkiezingen van 2020 in zicht komen.

Opportuniteiten voor beleggers

Belangrijk om uit dit alles te onthouden, is dat een recessie geen toevallig fenomeen is, maar deel uitmaakt van een normale economische cyclus. Ze kan dramatische gevolgen hebben maar is niet noodzakelijk een synoniem voor, bijvoorbeeld, een financiële crash.

Gesteund door de centrale banken, bevinden we ons vandaag in een langgerekte groeivertraging, en niet alle macro-economische indicatoren wijzen eenduidig op een onmiddellijk nakende recessie. Wanneer we ons in de toekomst onvermijdelijk in deze fase zullen bevinden, hoeft dit echter niet noodzakelijk dramatisch te zijn voor een langetermijnbelegger. Een recessie, zover deze mild en korttijdig blijft, kan namelijk zorgen voor het terugbrengen van oververhitte economische parameters tot meer realistische niveaus, en kan zo overwaarderingen in de financiële markten wegwerken. Wat dan weer opportuniteiten kan bieden voor beleggers op langere termijn.