Het belang van een secundaire markt

De alledaagse naam voor een secundaire markt is: de beurs. De bekendste is de New York Stock Exchange of NYSE - Wall Street voor de vrienden. Maar de beurs is natuurlijk niet alleen dankbaar materiaal voor Hollywood-scenaristen. Ze speelt een wezenlijke rol in het financieel systeem. 

Secundair versus primair

De primaire markt is de plek waar investeerders rechtstreeks aandelen of obligaties kopen van overheden en bedrijven die vers kapitaal willen ophalen. Het is hun toegangspoort om geld aan te trekken zodat ze hun groei- en investeringsplannen kunnen realiseren. Aan de andere kant staan de particuliere en institutionele beleggers, die zich in ruil voor extra risico kunnen verlekkeren op mogelijk extra rendement. Men spreekt van beursintroductie of beursgang , in het Engels Initial Public Offering of IPO.

Na de beursintroductie kunnen investeerders de effecten vrij verhandelen op de secundaire markt. In België is dat Euronext Brussel. De secundaire markt is een plaats waar kopers en verkopers van bestaande effecten elkaar ontmoeten. Vroeger was dat fysiek, vandaag verloopt alles digitaal. Zoals op elke markt vormt de wet van vraag en aanbod de prijs of de koers van het effect. De beurs stelt een aantal minimum voorwaarden waaraan bedrijven moeten voldoen om een beursnotering te krijgen, bijvoorbeeld het aantal uitstaande aandelen, de marktkapitalisatie en de minimum jaarlijkse omzet. 

Nut van de secundaire markt

De secundaire markt is dé graadmeter voor de financiële gezondheid van een bedrijf of economie. Om haar rol maximaal uit te spelen moet ze voldoen aan vier belangrijke criteria:

1.    Liquiditeit: Er zijn voldoende kopers en verkopers aanwezig. Elke belegger die contant geld nodig heeft, moet zijn effecten onmiddellijk kunnen verkopen. Op een liquide markt zorgt het spel van vraag en aanbod voor een juiste ( versta: rechtvaardige) prijsvorming. 
2.    Efficiëntie: De beurskoers weerspiegelt op elk moment elke nieuwe ontwikkeling. Breaking news wordt dus meteen verwerkt in de prijs. There is nothing like a free lunch: de markt is alwetend.
3.    Lage kosten: De transactiekosten zijn laag dankzij de enorme transactievolumes. Het gemiddelde dagelijkse handelsvolume op de NYSE bijvoorbeeld schommelt vandaag tussen de 2 en 6 miljard aandelen.  
4.    Veiligheid: Secundaire markten staan onder toezicht van nationale en internationale overheden en regelgevers. Die vaardigen strenge regels uit om de handel op de beurzen eerlijk en transparant te laten verlopen. 

Soorten secundaire markten

Tot nu toe spraken we over beurzen, zoals de NYSE, NASDAQ of Euronext Brussel, waar vraag en aanbod samenkomen op een centrale, digitale plaats. 
Er is nog een tweede type secundaire markt: de over-the-counter-markt of OTC-markt. Dat is een decentrale plaats, waar kopers en verkopers onderling handel drijven. De valutamarkt (FOREX) is een goed voorbeeld. Investeerders lopen op een OTC-markt tegenpartijrisico: koper en verkoper staan in direct contact met elkaar. Er is namelijk geen onafhankelijk instantie die borg staat, zoals bij de beurs. OTC-markten zijn bovendien minder gereguleerd.

Spelers

Op een markt heerst altijd een gezellige drukte. Dat is op de beurs niet anders. Ieder heeft zijn taak. Zo fungeren effectenmakelaars en effectenhandelaren als tussenpersoon en adviseur. Financiële instellingen zoals banken, verzekeringsmaatschappijen en beleggingsfondsen spelen hun rol als intermediair en institutionele belegger. En een derde groep zijn de particuliere beleggers – jij en ik dus.